Joint Statement: METU Pride human rights defenders must be acquitted at upcoming trial

On 8 October at 10:00 GMT+3, 19 LGBTI+ human rights defenders will return to court for what is expected to be the final hearing in the unfair trial they faced for organising and participating in a peaceful Pride march on the campus of Ankara’s Middle East Technical University (METU) on 10 May 2019.

WE, THE UNDERSIGNED HUMAN RIGHTS ORGANISATIONS, CALL FOR THE ACQUITTAL OF ALL THE DEFENDANTS IN THE ABSENCE OF ANY EVIDENCE OF CRIMINAL CONDUCT, AND TO BRING AN END TO THE SERIES OF POSTPONEMENTS OF THE TRIAL HEARINGS, WHICH HAVE SPANNED OVER MORE THAN TWO YEARS NOW.

Türkçe versiyonunu aşağıda bulabilirsiniz.

The 19 LGBTI+ human rights defenders face charges of “participating in an unlawful assembly” and “failing to disperse despite being warned,” for participating in the Pride march on the METU campus on 10 May 2019. Earlier in the year, on 21 February 2019, the Ankara District Administrative Court No. 12 had lifted the blanket ban prohibiting all LGBTI+ activities in Ankara, introduced in 2017 under the state of emergency, on the grounds that it was unlawful as it restricted rights and freedoms in unconditional, vague and disproportionate ways. Nevertheless, the University management used the initial ban as the legal basis to prohibit the march.  

The celebration of METU Pride had taken place peacefully on an annual basis since 2011. However, on 6 May 2019, the administration of METU unlawfully banned the peaceful gathering. On 7 May 2019, METU LGBTI+ Solidarity group challenged this ban at the Ankara Administrative Court. In the meantime, since the METU administration’s decision contravened the Ankara court’s February ruling, activists and students exercised their legal right to freedom of assembly and gathered to proceed with their annual Pride celebration on campus. In response, the university administration contacted the Ankara Security Directorate to request their intervention in order to prevent the celebration of the march.

The police used excessive force on peaceful protestors on the day of the march on 10 May: tear gas and plastic bullets were fired at the crowd, students were dragged across the ground, pushed up against trees and sustained head injuries. The excessive use of force deployed during the police intervention violates the right to peaceful assembly, which is protected under domestic law and international laws, including the European Convention on Human Rights, to which Turkey is a party.

In June 2020, the Ankara Administrative Court No. 7 gave a judgement in relation to the case brought by METU LGBTI+ Solidarity, citing the 2019 ruling by the Ankara District Administrative Court No. 12 which had quashed the blanket ban on all LGBTI+ events in the capital, stating that “although specific assemblies and demonstrations may be banned, the right to peaceful assembly and demonstration should be protected as an inalienable right in a democratic society” and that “the State has an obligation to take necessary measures to ensure this right can be  exercised securely”. This ruling confirmed that the METU administration’s ban on the May 2019 Pride March on campus had no legal basis. Despite this, the defendants have yet to be acquitted.

The defendants have been facing a trial that has lasted over two years since the opening of the criminal case against them in August 2019, and which hangs like a cloud over their heads and negatively impacts their everyday lives, affecting them personally, academically, and professionally.

We therefore call for the acquittal of all 19 human rights defenders at the hearing of 8 October taking place at Ankara’s 39th Penal Court of First Instance. We further call on the Turkish authorities to ensure that the security forces and METU administration uphold the right to freedom of peaceful assembly as enshrined in domestic law and international human rights law, by ensuring that future Pride marches at METU campus and in Ankara take place without obstruction. We also call on the Turkish authorities to conduct a prompt, independent and impartial investigation into the excessive use of force by the police on the campus, and for police officers responsible for arbitrary or abusive force to be brought to justice.

• Agir ensemble pour les droits humains
• Amnesty International
• Civil Rights Defenders
• Front Line Defenders
• Human Rights Without Frontiers
• ILGA-Europe – the European Region of the International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association
• International Federation for Human Rights (FIDH), in the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
• Netherlands Helsinki Committee
• World Organisation Against Torture (OMCT), in the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders

Ortak Açıklama: ODTÜ Onur Yürüyüşü’ne katılan insan hakları savunucuları gelecek duruşmada beraat etmeli

8 Ekim günü saat 10.00’da, 19 LGBTİ+ hakları savunucusu, 10 Mayıs 2019’da Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) kampüsünde gerçekleştirilen barışçıl Onur Yürüyüşü’nü düzenledikleri ve yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle haksız yere yargılandıkları davanın karar duruşması olması beklenen duruşmaya katılmak için mahkemede olacak. Biz, aşağıda imzası bulunan insan hakları örgütleri, suç teşkil eden bir fiile ilişkin herhangi bir kanıtın yokluğunda, yargılanan tüm kişilerin beraat etmesi ve iki yıldan uzun süredir devam eden davanın duruşmalarında yapılan bir dizi ertelemeye artık bir son verilmesi için çağrıda bulunuyoruz.

19 LGBTİ+ hakları savunucusu, 10 Mayıs 2019’da ODTÜ kampüsünde gerçekleştirilen Onur Yürüyüşü’ne katıldıkları için “kanuna aykırı toplantıya katılmak” ve “ihtara rağmen kendiliğinden dağılmamak” ile suçlanıyor. Aynı yıl daha önceki bir tarihte, 21 Şubat 2019’da Ankara 12. Bölge İdare Mahkemesi, 2017’de olağanüstü hal döneminde çıkartılan ve Ankara’daki tüm LGBTİ+ etkinliklerini yasaklayan genel yasağı temel hak ve özgürlükleri koşulsuz, belirsiz ve ölçüsüz olarak kısıtlandığı ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle kaldırmıştı. Buna rağmen üniversite yönetimi, önceki yasağı yürüyüşü yasaklamak için yasal bir dayanak olarak kullandı.

ODTÜ Onur Yürüyüşü 2011’den beri her yıl barışçıl biçimde gerçekleştiriliyordu. Ancak 6 Mayıs 2019’da ODTÜ yönetimi barışçıl Onur Yürüyüşü’nü hukuka aykırı şekilde yasakladı. 7 Mayıs 2019’da ODTÜ LGBTİ+ Dayanışması Ankara 7. İdare Mahkemesi’ne başvurarak yasağa itiraz etti. Bu sırada, ODTÜ yönetiminin kararı Ankara 12. Bölge İdare Mahkemesi’nin Şubat ayındaki kararına aykırı olduğu için aktivistler ve öğrenciler yasal toplanma özgürlüğü haklarını kullanarak Onur Yürüyüşü’nü gerçekleştirmek üzere kampüste toplandı. Bunun üzerine üniversite yönetimi, yürüyüşü engellemek için Ankara Emniyet Müdürlüğü’yle iletişime geçerek müdahale edilmesini istedi.

Yürüyüş günü, 10 Mayıs’ta, polis barışçıl protestoculara aşırı güç kullandı: Kalabalığa biber gazı ve plastik mermiler sıkıldı, öğrenciler yerlerde sürüklendi, ağaçlara itildi ve kafalarından yaralandılar. Polis müdahalesi sırasında başvurulan aşırı güç kullanımı, Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi dahil olmak üzere uluslararası hukuk ve iç hukukun güvence altına aldığı barışçıl toplanma hakkının ihlalidir.

Haziran 2020’de Ankara 7. İdare Mahkemesi, Ankara 12. Bölge İdare Mahkemesi’nin 2017’den beri başkentteki tüm LGBTİ+ etkinliklerine yönelik genel yasağı kaldıran 2019’daki kararına atıfta bulunarak “belirli toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yasaklanması mümkün olmakla birlikte barışçıl toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının demokratik bir toplumda vazgeçilmez haklardan biri olarak korunması gerektiği”ni ve “devletin toplanma özgürlüğünün kullanılmasını sağlamak için gereken önlemleri almakla yükümlü olduğu”nu belirtti. Bu karar, ODTÜ yönetiminin Mayıs 2019’da kampüsteki Onur Yürüyüşü’ne getirdiği yasağın hukuki dayanağı olmadığını doğruladı. Buna rağmen yargılanan kişiler hâlâ beraat etmedi.

19 kişi, Ağustos 2019’da haklarında açılan ve iki yıldan uzun süren, bu süre boyunca onları kaygılandıran ve günlük yaşamları üzerinde olumsuz etkiler yaratan; onları kişisel, akademik ve mesleki anlamda etkileyen bir davayla karşı karşıya.

Bu nedenle, 8 Ekim’de Ankara 39. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek duruşmada 19 insan hakları savunucusunun tamamının beraat etmesi için çağrı yapıyoruz. Türkiye yetkililerini, güvenlik güçleri ve ODTÜ yönetiminin, gelecekte ODTÜ kampüsünde ve Ankara’da yapılacak Onur Yürüyüşlerinin herhangi bir engellemeyle karşılaşmaksızın gerçekleştirilmesini sağlayarak, iç hukuk ve uluslararası insan hakları hukukunca güvence altına alınan barışçıl toplanma özgürlüğü hakkını korumasını sağlamaya çağırıyoruz.  Ayrıca, Türkiye yetkililerini, polisin kampüsteki aşırı güç kullanımına ilişkin hızlı, bağımsız ve tarafsız bir soruşturma yürütmeye ve keyfi veya görevi suiistimale dayalı güç kullanan kolluk görevlilerinin adalet önüne çıkarılmasını sağlamaya çağırıyoruz.

• Agir ensemble pour les droits humains
• Uluslararası Af Örgütü
• Civil Rights Defenders
• Front Line Defenders
• Sınır Tanımayan İnsan Hakları Örgütü
• ILGA-Avrupa (Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Derneği Avrupa Bölgesi)
• Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FİDH) – İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi
• Hollanda Helsinki Komitesi
• İşkenceye Karşı Dünya Örgütü (OMCT) – İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi